29 Mart 2024 - Cuma

Şu anda buradasınız: / ŞEHİD ŞEYH SAİD KİTAPLIĞI
ŞEHİD ŞEYH SAİD KİTAPLIĞI

ŞEHİD ŞEYH SAİD KİTAPLIĞI VUSLAT

Şeyh Said ile ilgili önemli gördüğümüz bazı eserleri siz okurlarımızın ilgisine sunuyoruz. Bu vesile ile birlikte, Şeyh Said hakkında daha doğru bilgilere ulaşmayı ümid ediyoruz.

 

ŞEYH SAİD -Bir Dönemin Siyasi Anatomisi-, Bahadır Kurbanoğlu, Ekin Yayınları

Şeyh Said Kıyamı Cumhuriyet tarihinin belki de en önemli hadisesidir. Çünkü yeni rejimin tüm sacayakları hadiselerin bastırılmasının ardından oluşan elverişli ortamda hayata geçirilebilmiştir. İstiklâl Mahkemeleri ve Takrir-i Sükûn Yasası marifetiyle ülke sathındaki tüm muhalif unsurlar kıyamla bağlantılı oldukları ya da kıyama sebebiyet verdikleri iddiası/gerekçesiyle ya susturulmuş ya da ortadan kaldırılmıştır. Bunların başında da Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, basın ve ülke sathında İslami kimliği temsil eden kanaat önderleri, mütefekkirler, şeyhler vb. gelmektedir. Böylelikle ülke insanının tenkil, taktil, tehcir, inkâr ve asimilasyon politikalarıyla “tedip” edilmeye çalışıldığı ve dikta (Tek Adam) rejiminin tüm özelliklerini barındıran bir döneme geçilmiştir. Bu yıllar, Türk Ulus kimliğinin inşası adına, hem İslam düşmanlığının hem de Kürt kimliğini inkârın birlikte yürütüldüğü ve günümüzde halen devam eden sorunların üretildiği dönemdir.

Bu çalışmanın yapılış amacı hem bu dönemi ve ardından gelen gelişmeleri analiz etmek, hem de gerek Cumhuriyet döneminde gerekse günümüzde Şeyh Said Kıyamı’na yönelik serdedilen Kemalist, Komünist-Sosyalist, Kürt Ulusalcısı ve İslamcı politik tahlillerin anakronik yönlerini ortaya koymaktır.

******

1925-1927 Diyarbakır - Elazığ Yargılamaları Gerekçe ve Hükümleriyle Şark İstiklal Mahkemesi Kararları (2 Cilt), Mahmut Akyürekli, Nubihar Yayınları

Şark İstiklal Mahkemesi, iki yıla yaklaşan görev süresi boyunca Diyarbakır, Elazığ, Urfa ve Malatya’ya giderek yargılamalar yaptı. Toplam olarak 86 dava açtı; 956 dosya kapsamında 798 karar vererek 5022 kişiyi yargıladı. Bu mahkemelerde 435 kişi idam cezasına çarptırıldı. 2663 kişi berat etti. 9 kişi sınır dışı edilirken, 96 kişi, herhangi bir ceza almadan isyan bölgesi dışına sürgün edildi. Şark İstiklal mahkemesinde 10 yaşındaki çocuktan, 100 yaşındaki yaşlıya kadar her yaştan ve cinsten insan yargılandı.

******

Piran’dan Yükselen Feryat, Sadullah Aydın, Dua Yayıncılık

Bu eser, Şeyh Said kıyamının romanlaştırılmış çalışmasıdır. Hangi şartlar altında, nasıl bir ortamda ne tür ihanetlere maruz kaldığının gerçeklerini ifade eder.

İdamından önce Şeyh, tarihe geçecek kıyam mirasının yanı sıra şu sözleri haykırmıştır:

“Değersiz dallarda asılmama perva yoktur. Muhakkak ki mücadelem Allah ve din içindir”

 

******

Adım Şeyh Said, İlhami Aras, İlke Yayıncılık

Şeyh Said ayaklanması çeşitli saiklerin birleştiği, fakat din uğruna girişilmiş bir ayaklanma niteliğindedir. Bu ayaklanmaya her türlü amacı olan aşiretler katıldığı gibi, maksadı “Allah ve din için” olan ve bu yüzden daracığını bile göze alan cesur insanlarda vardı. Ve de çoğunluktaydılar.

Büyük istismara açık olan bu olay, bazı çevreler tarafından, içinde barındırdığı milliyetçi unsurlar yüzünden Kürtçülük gayeli olarak gösterilmek istenmiştir. Oysa harekette bu kabil niyetleri olan aşiretler ve hükümet temsilcileri ile aralarındaki eski hesapları kapatmak ve isyanı bir fırsat olarak değerlendirmek isteyen aşiret reisleri de vardı. 

******

Ve Alim ve Mücahid ve Şehid Şeyh Said, Adem Karataş, Sena Yayınları

Şeyh Said rahmetullâhi aleyh’i tanımak, O’nun kıyam ve şehadetinin muhtevasını gereği gibi anlayıp, yaşayabilmek; İslâm ümmeti için büyük bir şuur ve bilinç kaynağı olacaktır. Çünkü Şehidü’z-zaman Şeyh Said rahmetullâhi aleyh hak, adâlet ve özgürlüğün sembolü, direnç kaynağıydı. O büyük bir özveri, fedakârlık ve kararlılıkla zulme, haksızlığa, tuğyana ve sapıklığa öyle bir darbe indirmiştir ki, zulme ve küfre karşı şehadet mektebinin oluşumunu sağlamıştır. Şurası bir gerçektir ki, halka haksız yere baskı yapan, halkı zorla egemenliği altında tutan facir, günahkâr bir otoriteye karşı mücadele etmeyen, onun tağuti rejiminin yıkılması için çalışmayan bir insan, o hükümdarın yaptığı tüm cinayet ve zorbalığa ortaktır. Onun yaptığı zulme karşı susan, ses çıkarmayan her kim ise o zulme ortaktır. O hükümdarlarla birlikte haşr olunacaktır.

******

Şeyh Said İsyanı ve Şark İstiklal Mahkemesi, Ahmet Süreyya Örgeevren, Temel Yayınları

Şeyh Said'i idama mahkum eden İstiklâl Mahkemesi Savcısı Süreyya Bey'in anıları, 1925 yılında Bingöl'de ortaya çıkan Şeyh Sait isyanı üzerine yayımlanmış eserler arasında en kapsamlı ve ilginç olanıdır.

Kitaptaki açıklama ve değerlendirmeler mahkeme dosyasında bulunan ifadeler, vesikalar ve soruşturma evrakı ile TBMM zabıtlarındaki konuşma metinlerine dayanmaktadır. Bu konuda çok sayıda eser ve araştırma bulunmasına rağmen, isyanın arka planı detaylarıyla ortaya koyanı yazılmamıştır. İsyandan otuz iki sene sonra kaleme alınan bu anılar hakkında yazarı şunları söylemekte:

"Bu kitap kaleme alınırken hiçbir şahsı, hiçbir camiayı, hiçbir muhiti şahsen kötülemek gibi gayri ahlaki ve çirkin bir zihniyet ve maksat asla hatır ve hayalimizden geçmemiştir."

Karşılaştırılabilir ve denetlenebilir vesikalara ve ilginç gözlemlere dayalı bu kitap, olayın sağduyu ile değerlendirilmesi için gerekli sürenin okuyucu ve tarih açısından yeterince işlemiş olduğuna tanıklık etmektedir.

******

Şehid ve Said, Sidar Ergül, Dua Yayıncılık

 

“Medreseler kapandı. Din ve vakıflar bakanlığı kaldırıldı. Din okulları, milli eğitime bağlandı. Gazetelerde bir takım dinsiz yazarlar dine hakaret etmeye, peygamberimize dil uzatmaya cüret ediyorlar. Ben bugün elimden gelse bizzat dövüşmeye (kıyam etmeye) başlar, dinin yükseltilmesine (ilayı kelimetullaha) gayret ederim.”

Şeyh Said değerlerin tümüyle tasfiye edileceğini düşündüğü rejimin hükümetin politikalarını takip etmektedir. Gelişmeleri kaygı ile izlemekte ve çareler aramaktadır. Bu çareler arasında Ankara’ya baskı yapıp din karşıtı tavırların ve uygulamalarından vazgeçilmesini sağlamak da vardır. Dini ve Ahlaki değerlerin tehdit altında olduğuna inanan Şeyh Said’in tüm amacı bu zor zamanda dine hizmet etmektir.

 

 

 

 

 

 

Yazar:
logo
Bugünün ihyasından yarının inşaasına
Bize Ulaşın

0(216) 612 78 22

0(216) 611 04 64

vuslat@vuslatdergisi.com

Ihlamurkuyu Mah. Alemdağ Cad.
Adalet Sok. No:11 P.K 34772
Ümraniye / İstanbul